دولت بعدی «مالیات بر مجموع دارایی» و «مردمی‌کردن اقتصاد» را اولویت بداند/چرا مسکن مهر احتکار شد؟
«مالیات بر حجم دارایی»، «عرضه مسکن بدون دخالت قیمت زمین»، «مردمی کردن اقتصاد» و «جایگزینی فروش نفت با افزایش پایه مالیاتی» از مواردی است که به عقیده رئیس دانشکده اقتصاد و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق (ع) دولت بعدی باید در دستور کار قرار دهد.
تراز اقتصاد - سعید موذنی: این روزها و سال‌ها مسأله اقتصاد و دغدغه های اقتصادی کشور یکی از مهمترین موضوعاتی است که مردم با آن مواجه هستند، به هر حال مشکلات اقتصادی زیادی در کشور وجود دارد که رفع آنها نگاه ویژه مسوولان را می‌طلبد.
در این بین می‌توان گفت برخی دلایل بروز مشکل در اقتصاد ما، ریشه در بیرون کشور و مسایلی نظیر تحریم دارد اما بخش عمده‌ای از مشکلات ناشی از بی توجهی دولت‌مردان به مسایل اقتصاد داخلی نظیر تولید داخل، اقتصاد مقاومتی، تعطیل کردن لوکوموتیوهای اصلی اقتصاد، بی‌اعتمادی به تولیدکننده های داخلی و وجود قوانین دست و پاگیر و غیره است.
نوروز امسال رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی زنده تلویزیونی خطاب به ملت شریف ایران، فرمودند: افزایش قدرت خرید مردم، قطع دست واسطه‌ها، مبارزه با فساد و اصلاح نظام بانکی و گمرکی از دیگر اقدامات لازم برای تحقق شعار سال (تولید، پشتیبانی‌ها، مانع زدایی‌ها) است که اگر این کارها با جدیت دنبال شود، یقیناً امسال تحولی در اقتصاد کشور ایجاد می‌شود.
رهبر انقلاب در بخش دیگری از سخنانشان گفتند: برخی آیه یأس می‌خوانند و راه را بن‌بست نشان می‌دهند اما اصلاً این‌طور نیست و ایران می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های مختلف داخلی از شکوفاترین اقتصادهای منطقه و حتی جهان باشد؛ استفاده از این ظرفیت‌ها احتیاج به معجزه ندارد بلکه مدیریتی قوی، دارای احساس مسئولیت، ضد فساد و دارای برنامه جامع اقتصادی می‌خواهد.
بنابراین گزارش اگر برخی مسوولان ما به جای نگاه به خارج، توجه خاصی به داخل داشتند و درک می‌کردند که بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی کشور ریشه در داخل دارد و با نگاه به داخل رفع می شود، امروز اقتصاد ما جایگاه بهتری داشت اما به هر حال نباید زمان را از دست داد و باید از ظرفیت‌های داخلی استفاده کرد.
در سال جدید انتخابات ریاست جمهوری برای انتخاب رئیس دولت سیزدهم را در پیش رو داریم، در این راستا تراز اقتصاد تلاش کرده است در قالب مصاحبه با نخبگان اقتصاد، اقتصاددانان و اساتید دانشگاه، مشکلات فعلی اقتصاد و راهکار رفع آن و اولویت های اقتصادی دولت بعدی را از زبان این کارشناسان مطرح کند.
در این راستا به سراغ مهدی صادقی شاهدانی، رئیس دانشکده اقتصاد و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق(ع) رفتیم و با وی در این باره گفت وگو کردیم که در ادامه می خوانید.
* ناترازی بازار ارز حاصل توقف فروش نفت و تقاضای دو چندان ارز در داخل
فارس: به نظر شما مهمترین اولویت دولت بعدی در بخش اقتصاد و رفع موانع چه مواردی می‌تواند باشد؟
صادقی شاهدانی: ببینید ما اگر بخواهیم بدانیم رئیس جمهور آینده چه موضوع و محورهایی را باید در دستور کار قرار دهد، باید بتوانیم پیش‌بینی کنیم که در آینده، خصوصاً در کوتاه‌مدت، اقتصاد ایران با چه چالشی مواجه خواهد شد.
آنچه در چند وقت اخیر رخ داده است، موضوع ناترازی بازار ارز است که این ناترازی اثر قابل ملاحظه‌ای بر نرخ ارز گذاشت و به تبع آن ناملایمات اقتصادی دیگری ایجاد شد و اگر تدبیری نشود ممکن است ادامه یابد.
فارس: چه عواملی دست به دست هم داد که ناترازی ارزی نمود پیدا کرد؟
صادقی شاهدانی: بخشی از ناترازی ارزی به دلیل آن بود که محدودهایی برای فروش نفت ایجاد شد و این محدودیت‌ها موجب شد که ورودی به بازار ارز از طریق فروش نفت کاهش یابد و بازار ارز به یک ناترازی جدید برسد. اضافه بر این، مردم ما وقتی که پیش‌بینی می‌کنند دارایی‌شان دچار کاهش قدرت خرید می‌شود و آینده آن نامطمئن است، برای حفظ قدرت خرید دارایی‌شان سراغ دارایی‌های می‌روند که بتوانند خود را از این ضربات مصون بدارند اما این کار برای کل اقتصاد کشور مشکل ایجاد میکند.
ورودی بازار ارز در این چند سال اخیر دچار اختلال شد و آنطور که لازم بود بازار نتوانست ورودی را کنترل کند و ارز کافی وارد این بازار بشود و از طرف دیگر تقاضاکنندگان به منظور تأمین دارایی، تقاضایی را در بازار ایجاد کردند که این ناترازی را 2 برابر کرد.
اگر ما برای این ناترازی بازار ارز در آینده فکری نکنیم، بعید نیست که با شروع دولت آینده مجدداً این ناترازی بازار ارز فشار بیاورد و مجدداً جهش قابل توجهی در نرخ ارز داشته باشیم.
* ضرورت مدیریت بازار ارز از دو جنبه «عرضه» و «تقاضا»
* فارس: برای رفع این ناترازی ارزی، دولت بعدی چه روش و راهکاری را باید در دستور کار قرار دهد؟
صادقی شاهدانی: اگر دست روی دست بگذاریم این نوسان مجدد ایجاد می‌شود؛ وقتی ناترازی ایجاد می‌شود هرچه هم که دولت مداخله کند و بگیر و ببند باشد باز هم این ناترازی، اثر خود را روی نرخ ارز ظاهر میکند.
برای اینکه این ناترازی را در آینده نداشته باشیم باید ورودی به بازار ارز را و خروجی از بازار ارز را مدیریت کنیم، البته «مدیریت»، نه کنترل، زیرا وقتی صحبت از کنترل نرخ ارز می‌شود اقداماتی انجام می‌شود که چون متناسب با شرایط و مکانیزم‌های بازار نیست برخی مواقع عمق فاجعه را افزایش می‌دهیم، بنابراین باید بتوانیم بازار ارز را از هر دو ناحیه مدیریت کنیم، نخست جنبه «عرضه ارز» و دوم جنبه «تقاضای ارز».
صف خرید دلار در نوسانات ارزی سال 96
در جنبه عرضه ارز باید بتوانیم صادرات غیرنفتی را بیش از گذشته متحول کنیم، ممکن است باز هم در آینده نتوانیم نفت بفروشیم، ممکن است در آینده همچنان فشارهایی برای عدم فروش نفت داشته باشیم اما مسلم است که اگر فشارهایی هم وجود داشته باشد این فشارها برای همه کالاها و خدمات نیست. نفت و نهایتاً مواد پتروشیمی است که تحت این فشار قرار می‌گیرد و اجازه نمی‌دهند نفت و مواد پتروشیمی صادر کنیم، اما فروش سایر کالاها همچنان در اختیار ما است، خدمات در اختیار ما است، یکی از مواردی که دولت آینده باید به صورت جدی به آن بپردازد استفاده از ظرفیت کشورهای همسایه برای فعال کردن دیپلماسی فعال اقتصادی است.
* دیپلماسی اقتصادی فشار را از روی بازار ارز برمی‌دارد
فارس: چگونه می‌توان از ظرفیت کشورهای همسایه برای فعال سازی دیپلماسی فعال اقتصادی بهره برد؟
صادقی شاهدانی: دیپلماسی فعال اقتصادی فواید بسیاری دارد، یکی از فواید آن این است که درآمد ارزی نصیب کشور و اقتصاد میکند و این به نوعی می‌تواند جنبه عرضه بازار ارز را مدیریت کند، از طرف دیگر وقتی که دیپلماسی فعال اقتصادی در ارتباط با همسایگان خود ایجاد کنیم، آثاری در شرایط تولید ما خواهد داشت چون چشم تولیدکنندگان ما به تقاضای داخلی و خارجی است، کسی که تولید میکند انتظار دارد به راحتی تولید خود را به فروش برساند.
تولیدکنندگان ما در آینده با چالش‌های متعددی مواجه هستند؛ اولین چالشی که ممکن است تولیدکننده ما در آینده بیش از امروز با آن مواجه باشد عدم تأمین مواد اولیه مورد نیاز تولیدکننده است؛ دیپلماسی اقتصادی موجب می‌شود علاوه براینکه منابع ارزی در اختیار ما می‌گذارد بخشی از این منابع ارزی را صرف جبران واردات کالاهای مورد نیاز تولیدکننده‌ها مواد اولیه آنها کنیم و اینجا است که وقتی تولیدکننده می‌تواند مواد اولیه مورد نیاز خود را تأمین کند چرخ تولیدشان بیش از گذشته می‌چرخد و شرایط اقتصادی بهتری را می‌تواند تجربه کند زیرا تولیدکننده‌های ما با نرخ ارزی مواجه هستند که اگر به این نرخ ارز توجه کنند شرایط اقتصادی خوبی برای آنها ایجاد میکند و می‌توانند با کالاهای خارجی رقابت کنند و کالاهای تولیدی خود را به بازارهای بیرونی صادر کنند.
پس دیپلماسی فعال اقتصادی هم فشار را از روی بازار ارز برمی‌دارد از آن جهت که عرضه ارز را وارد بازار ارز میکند و به اندازه کافی تأمین میکند، ثانیاً حتی اگر شرایطی رخ دهد که به لحاظ مشکلی که نظام پولی بین‌المللی برای ما ایجاد میکند نتوانیم ارز صادراتی را برگردانیم، می‌توانیم این ارز را در قالب تهاتر و به شکل مواد اولیه مورد نیاز صنایع مختلف وارد کشور کنیم.
وقتی که می‌توانیم مواد اولیه صنایع را تأمین کنیم این خود موجب می‌شود فشار کمتری به بازار ارز وارد شود چون بالاخره کسانی که وارد بازار ارز می‌شوند و تقاضای ارز دارند بخشی از تقاضای ارز را به خاطر واردات مواد اولیه دارند که اگر ما بتوانیم در قالب یک جریان تهاتری مواد اولیه را برای تولیدکننده فراهم کنیم آنها نیازی ندارند که معطل تأمین ارز شوند و به واسطه ارز تأمین شده برای مواد اولیه مورد نیاز ثبت سفارش دهند.
پس دیپلماسی فعال اقتصادی 2 خاصیت بسیار مهم دارد؛ نخست آنکه جانب عرضه بازار ارز را تقویت میکند و جانب تقاضای بازار ارز را تحت مدیریت درمی‌آورد و نهایتاً نرخ ارز نرخی مناسب خواهد بود، یکی از فواید مهم نرخ مطلوب ارز این است که فشار تورمی هم در اقتصاد ایجاد نمی‌کند.
* دولت بعدی مردم را در اقتصاد مشارکت دهد
فارس: یکی از مشکلات این روزهای مردم، تورم افسارگسیخته است، دولت بعدی چه راهکاری برای مهار تورم باید در دستور کار قرار دهد؟
صادقی شاهدانی: یکی از چالش‌های آینده اقتصاد ایران برای دولت آینده، این است که جریان تورمی باز ادامه داشته باشد و این چالشی است که ممکن است دولت آینده با آن مواجه باشد، همانطور که ما در این چند سال جریان تورمی شدیدی را در اقتصاد شاهد بودیم، این جریان تورمی ممکن است ادامه‌دار باشد و اگر ادامه‌دار باشد آثار زیان‌باری را برای عموم مردم، نظام تولید و رفاه اقتصادی و جریان کنترل فقر خواهد داشت.
دولت آینده باید در این موضوع تمرکز کند و به هر شکل ممکن، باید راه‌هایی که به واسطه آن فشار تورمی تشدید می‌شود را مدیریت و مسدود کند؛ ما دیگر نباید اجازه دهیم تورم 2 رقمی بیش از این اقتصادِ کشور ما، مردم و تولیدکننده را آزار دهد.
یکی از معبرهای مهمی که ما باید تحت کنترل درآوریم، جهش‌های ارزی غیرمنطقی است که فشار می‌آورد قیمت ارز را بالا می‌برد و طبیعی است که افزایش قیمت ارز تورم وارداتی ایجاد میکند و آنجا است که ما شاهد یک بحران تورمی خواهیم بود، بنابراین باید راه‌هایی که منجر به بروز این اتفاق می‌شود و فشارهای تورمی ایجاد میکند را مسدود کنیم و تحت مدیریت درآوریم.
فارس: مردمی شدن اقتصاد بابت رفع پاره‌ای از مشکلات کنونی اقتصاد ما، این روزها تأکید بسیاری از کارشناسان است، دولت چگونه می‌تواند مردم را در اقتصاد مشارکت دهد؟
صادقی شاهدانی: آینده اقتصاد کشور نیازمند این است که مردم حضور خود را در اقتصاد بیش از پیش داشته باشند؛ اگر فکر می‌کنیم بدون مردم می‌توانیم به حیات اقتصادی پایدار ادامه دهیم، سخت در اشتباهیم، اقتصاد دولتی، نظریه شکست خورده است و دولت بدون مردمی‌سازی اقتصادی نمی‌تواند مسیر مناسب خود را دنبال کند و دچار کسری‌های بودجه‌ای عمیق خواهد شد.
مشارکت مردم در اقتصاد از طرق مختلف به دولت کمک میکند و موجب می‌شود دولت در جریان بودجه کمتر دچار چالش شود و تا زمانی که مردم را بیش از پیش، وارد اقتصاد نکنیم موفق نیستیم؛ این جریان مخالفت با حضور مردم در اقتصاد به نفع هیچکس نیست، نه به نفع مردم است، نه دولت؛ وقتی که مردم در اقتصاد مشارکت می‌کنند خودشان منتفع می‌شوند و نمی‌خواهند بار خود را بر دوش دولت بگذارند.
* افزایش پایه‌های مالیاتی جایگزین فروش نفت
از طرف دیگر وقتی مردم وارد فضای اقتصادی شده و فعالیت اقتصادی را به دوش می کشند دیگر لازم نیست دولت از جهت درآمدهای مالیاتی تحت فشار قرار بگیرد و اینجا است که حضور مردم در اقتصاد و مردمی کردن اقتصاد موجب می‌شود فشار کسری بودجه دولت کاهش یابد؛ به هر حال اگر دولت بخواهد کسری بودجه نداشته باشد باید بتواند درآمد مالیاتی داشته باشد، دولت باید این پنبه را از گوش خارج کند که دیگر نمی‌تواند کسری بودجه را با فروش نفت جبران کند، دیگر فروش نفت راه مناسبی برای کسری بودجه دولت نیست و تنها راه مناسب این است که دولت به دنبال افزایش پایه مالیاتی باشد و اگر بخواهد پایه مالیاتی را به شکل منطقی افزایش دهد باید اجازه دهد که مردم فعالیت اقتصادی بیش از پیش خود را داشته باشند و مردمی که فعالیت اقتصادی می‌کنند مالیات هم می‌پردازند.
اما اگر مردم فعالیت اقتصادی نداشته باشند طبیعی است که نمی‌توانند مالیات بپردازند و آنجا است که ما دچار کسری بودجه برای دولت خواهیم شد. بنابراین بررسی این موضوع که چه «محدودیتی‌هایی برای حضور مردم در اقتصاد وجود دارد» و سپس رفع این محدودیت‌ها، موجب می‌شود که شرایط دولت هم از نظر درآمدی و هم از نظر کسری بودجه بهبود یابد.
* ورود مردم به بازار سرمایه مسئولیت‌پذیری آنها را در قبال اقتصاد کشور افزایش می‌دهد
فارس: از اوایل سال گذشته استقبال مناسبی از بازار سرمایه شده بود، نقدینگی‌های زیادی از سوی مردم روانه این بازار شد اما با توجه به مشکلات بزرگی که در بازار سرمایه پس از مرداد 99 برای مردم رخ داد و از بین رفتن دارایی مردم در این بازار، باز پیش‌بینی می‌کنید مردم از بازار سرمایه استقبال کنند؟
صادقی شاهدانی: نباید از حضور مردم در بازار سرمایه غافل شویم؛ یکی از مظاهر خوب مردمی‌سازی اقتصاد توجه به بازار سرمایه است، بازار سرمایه عمق خوبی پیدا کرده بود، متأسفانه نتوانستیم بازار سرمایه را خوب مدیریت کنیم و ذهنیت‌هایی برعلیه بازار سرمایه برای مردم ایجاد شد که ما باید این ذهنیت منفی را بازیابی کنیم، بازار سرمایه شرایط بسیار خوبی را برای مشارکت مردم در اقتصاد فراهم میکند، هر کسی ولو به اندازه ناچیز می‌تواند مشارکت خود را در اقتصاد با حضور در بازار سرمایه تعریف کند، افرادی که دارایی محدود دارند با همین دارایی کم و افرادی که دارایی بیشتری دارند با هر میزان دارایی می‌توانند نقش خود را در اقتصاد و تولید ملی ایفا کنند.
ورود مردم به بازار سرمایه موجب می‌شود شرایط تولیدی جامعه ما هم بهبود یابد؛ مضاف بر آن وقتی مردم نتیجه مثبت از بازار سرمایه می‌بینند دیگر نیازی ندارند وارد بازار سکه، ارز و طلا شوند؛ به دنبال احتکار مسکن نمی‌روند. بنابراین فشار به بازار ارز هم کاهش می‌یابد؛ بنابراین باید شرایط بسیار بهتری را بابت حضور مردم در بازار سرمایه فراهم کنیم.
فارس: با شرایط فعلی بازار بورس به نظرتان مردم حاضرند باز دارایی خود را به این بخش بیاورند؟
صادقی شاهدانی: ضرورت دارد آگاهی‌های لازم را بدهیم که بازار سرمایه محلی امن برای همه سرمایه‌گذاران خرد و کلان است و در این صورت است که می‌توانیم از ظرفیت آحاد جامعه حتی با کمترین سرمایه‌ها استفاده کنیم و نقش آنها را در اقتصاد ملی تعریف کنیم، این ورود مردم به بازار سرمایه به مردم امید می‌دهد و این حس را می‌دهد که در اقتصاد خود شریک هستند و این حس را در مردم ایجاد میکند که نظام مال خودشان است بنابراین اگر چالشی برای نظام ایجاد شود خودشان ضرر می‌کنند.
ما باید بیش از گذشته حضور مردم را از طریق بازار سرمایه در صحنه اقتصاد فراهم می‌کردیم و آن وقت است که مردم خیلی خوب با مجموعه نظام اقتصادی همکاری خواهند کرد و مشاهده می‌کنیم مردم به اقتصاد خود علاقه‌مند می‌شوند و همه وجودشان را در خدمت اقتصاد قرار می‌دهند و دیگر کسی به دنبال احتکار مسکن نمی‌رود تا با افزایش قیمت سود کسب کند بلکه همان مسکن را هم می‌فروشد و وارد بازار سرمایه میکند و از آن سود می‌گیرد. ورود مردم به بازار سرمایه منفعت چندجانبه دارد؛ هم برای نظام اقتصادی منفعت دارد و هم برای دولت منفعت دارد که بار عمده‌ای را بردوش مردم می‌گذارد و خود نیاز به تصدیگری ندارد ضمن آنکه مردم از منافع تولید ملی به شکل شایسته‌ای برخوردار خواهند شد.
* دولت بعدی عرضه مسکن بدون دخالت قیمت زمین را در دستور کار قرار دهد
فارس: یکی از بزرگترین مشکلات اقتصادی مردم، این روزها قیمت سنگین خرید و اجاره بهای مسکن است، که میراثی برای دولت سیزدهم خواهد بود؛ دولت بعدی چگونه می‌تواند این مشکل را رفع کند؟
صادقی شاهدانی: بله، چالش آینده اقتصاد کشور برای دولت بعدی، موضوع مسکن است؛ کشور ما کشوری است که مردم در آن مایل هستند مسکن ملکی داشته باشند، به هر حال مردم آسایش خود را در این می‌بینند که همه تلاش خود را داشته باشند تا صاحب مسکن شوند، با توجه به شرایطی که در بازار مسکن ایجاد شده و فشار تورمی که رخ داده است مسکن کالایی دست نیافتنی شده است.
آمارها نشان می‌دهد به طور متوسط حدود 100 سال زمان می‌برد که خانواد‌ه‌ای با این قیمت‌های فعلی، صاحب مسکن شود البته در بخش روستایی این رقم کمتر است؛ مردم نمی‌توانند 100 سال صبر کنند تا صاحب یک خانه شوند باید در یک دوره معقول صاحب مسکن شوند، الگوی عرضه مسکن باید تغییر کند.
فارس: پیشنهاد شما برای رفع این مشکل چیست؟
صادقی شاهدانی: پیشنهاد من به دولت آینده این است که عرضه مسکن بدون دخالت قیمت زمین را مدنظر قرار دهند، لزومی ندارد در رابطه با مسکن قیمت زمین را دخالت دهیم، زمین می‌تواند مال دولت باشد، سال‌ها هم متعلق به دولت باشد و دست به دست بچرخد؛ اگر قیمت زمین را با قیمت ساخت مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که همخوانی با یکدیگر ندارد؛ اگر به دنبال آن باشیم که برای مردم مسکن تهیه کنیم و هم زمین متعلق به مردم باشد و هم اعیانی متعلق به مردم باشد دوره طولانی زمان می‌برد تا مردم صاحب مسکن شوند.
ضرورت دارد بدین نحو برنامه‌ریزی کرد که دولت زمین در اختیار قرار دهد تا ساخت انجام شود، وقتی زمین منتقل نشود فقط هزینه ساخت و هزینه آماده‌سازی و خدمات جانبی را داریم، بدین ترتیب شرایط هموار می‌شود شاید بتوان گفت مسکن ملی چنین شرایطی را دارد البته خیلی کند پیش می‌رود.
مسکنی که ما تولید می‌کنیم نباید احتکار شود و کسانی که واقعاً مسکن ندارند متقاضی این نوع مسکن باشند؛ با توجه به اینکه زمین دخالتی در قیمت مسکن ندارد، بسیاری از مردم این امکان را پیدا می‌کنند که با وام‌های در اختیار، صاحب مسکن شوند و می‌دانند که صرفاً اعیانی متعلق به آنها است و اگر خواستند مبادله کنند اعیانی را مبادله می‌کنند؛ چیزی شبیه مسکن وقفی؛ اعیانی متعلق به فرد است اما زمین متعلق به سازمان اوقاف است، بنابراین در ارتباط با زمین‌هایی که در کل کشور متعلق به دولت و سایر نهادها است می‌توان اجرا کرد، سایر نهادها هم باید در این حوزه مشارکت کنند. نهادهایی که زمین دارند می‌توانند اراضی را در اختیار مردم بگذارند، مردم در آن اراضی اعیانی را بسازند و تملک کنند بدون آنکه عرصه تملک شود.
* دولت بعدی «مالیات بر حجم دارایی» را اجرا کند
فارس: به نظر شما طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن تا چه میزان می‌تواند در متعادل و واقعی شدن قیمت مسکن و تقاضای مؤثر باشد؟
صادقی شاهدانی: نکته‌ای که باید در این رابط مورد توجه قرار داد، بحث مالیات بر دارایی و مالیات بر حجم دارایی است نه بر عایدی دارایی؛ مالیات بر حجم دارایی از جنس مسکن و زمین باید مورد اجرا گذاشته شود و طرح کاداستر به خوبی اطلاعات مربوط به این قسمت را می‌تواند در اختیار دولت قرار دهد، در این طرح هر کسی از اندازه‌ای که تعیین می‌شود (مثلا 10 میلیارد ریال) بیشتر دارایی از جنس مسکن دارد، باید مالیات بیشتری پرداخت کند، بنابراین احتکار مسکن از این طریق از بین می‌رود، ما باید مانع از احتکار مسکن شویم و مسکن باید از کالای سرمایه‌ای خارج شود.
بازار سرمایه کمک می‌کنم مردم اگر می خواهند دارایی داشته باشند دارایی مالی داشته باشند؛ لزومی ندارند مردم دارایی به شکل مسکن داشته باشند و فقط در اندازه خود و فرزندان‌شان کفایت میکند، مردم نیاز به نگهداری دارایی از جنس مسکن ندارند و اگر دارایی دارند می‌توانند به شکل دارایی مالی نگهداری کنند و اثر اقتصادی مثبت هم در نظام اقتصادی کشور خواهد داشت.
* واگذاری عرصه در مسکن مهر موجب آغاز احتکار شد
بنابراین ما باید قیمت ساخت را از زمین جدا کنیم، بزرگترین مشکل مسک مهر این شد که عرصه را هم واگذار کرد و دیگر نتوانست آن مدیریت را انجام دهد و وقتی عرصه واگذار شد بسیاری از این مسکن‌ها در سبد دارایی‌ها قرار گرفت و احتکار شد، مسکن مهر که آمده بود برای کسانی که فکر نمی‌کردند خانه‌دار می‌شوند خانه بسازد اما موجب شد عده‌ای دست به کار شوند و اقدام به احتکار مسکن مهر کنند و متأسفانه نظام اطلاعاتی هم نتوانست این مشکل را مدیریت کند که ضرورت دارد از این پس نظام اطلاعاتی کارآمدی درست کنیم که اگر این نوع مسکن‌ها عرضه می‌شود نتوانند آن را احتکار کنند و یا بیش از نیاز خود خریداری کنند به هر حال مشخص است هر کس چه میزان فضا برای زندگی نیاز دارد و همان فضا را برای خود و فرزندان فراهم کند و اگر می‌خواهد دارایی ذخیره کند به شکل دارایی مالی ذخیره کند و عواید آن را هم خود برخوردار باشد.
فارس: الان به نظر شما طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن تأثیری داشته است؟
صادقی شاهدانی: من طرح مالیات بر عایدی سرمایه در بخش مسکن را طرح شکست خورده‌ای می‌دانم و اعتقاد دارم پس از مدتی هم سازمان امور مالیاتی نخواهد توانست این طرح را اجرا کند، چون نظام اطلاعاتی و نظام ثبت معاملات ما کارآمد نیست و در سال‌های آینده هم بعید می‌دانم ثبت معاملات دقیق شود و بتوانیم به خوبی تحقیق کنیم چه مسکنی در چه تاریخی و با چه قیمتی معامله شده و چه عایدی دارد، بنابراین عملاً با تمام اجری که برای تلاش طراحان این طرح قائلم این طرح در جهت عملیاتی شدن با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد و بار عمده‌ای را متوجه نظام قضایی کشور خواهد کرد.
اختلافات در رابطه با عایدی که آیا رقم عایدی چه میزان است و آیا زمانی که خریداری شده است قیمت همان قیمت واقعی بوده است یا خیر و یا عایدی محاسبه شده درست است یا خیر نیز وجود دارد و این در حالی است که کل عایدی زمین و مسکن را می‌توان کارشناسی کرد؛ طرح کاداستر می‌تواند اطلاعات آن را فراهم کند و به راحتی به یک عدد کارشناسی برسیم و بالاتر از آن عدد کارشناسی مشمول مالیات شود و دیگر احتکار مسکن هم رخ نمی‌دهد.
انتهای پیام/
